1. Vì sao cần hiểu trước một ngày làm việc trong xưởng may Nhật Bản?

Đối với lao động Việt Nam sang Nhật theo diện thực tập sinh kỹ năng hoặc kỹ năng đặc định trong ngành may mặc, câu hỏi thường gặp nhất là: “Một ngày đi làm sẽ như thế nào? Có nặng lắm không? Mình có theo kịp không?”

Hiểu trước lịch làm việc giúp bạn:

• Chuẩn bị tâm lý tốt hơn trước khi sang.

• Tập cho cơ thể quen với nhịp sinh hoạt công nghiệp, đúng giờ.

• Biết chính xác công việc của mình ở từng giai đoạn, tránh bỡ ngỡ.

• Giảm lo lắng cho gia đình ở Việt Nam, vì họ sẽ hình dung rõ: công việc trong xưởng may Nhật Bản diễn ra rất có tổ chức, không phải hỗn loạn hay nguy hiểm.

Một điểm rất quan trọng: môi trường xưởng may Nhật Bản nhìn chung là sạch, có mái che, nhiều nơi có điều hòa hoặc quạt công nghiệp. Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, đều tay, kiên nhẫn và kỷ luật, phù hợp với cả nam và nữ lao động Việt.

Bây giờ, hãy đi vào lịch trình thực tế theo từng giai đoạn trong ngày.

2. Bắt đầu buổi sáng: điểm danh, chào hỏi và kiểm tra an toàn

Thông thường, người lao động có mặt tại xưởng trước giờ làm chính thức khoảng 10–15 phút. Việc đến sớm không chỉ là “lịch sự kiểu Nhật”, mà còn là cách để chuẩn bị tinh thần, ổn định tác phong và kiểm tra máy móc.

Quy trình đầu giờ thường gồm:

• Chào hỏi quản lý và đồng nghiệp. Việc cúi đầu nhẹ và nói “おはようございます” (chào buổi sáng) thể hiện thái độ tôn trọng.

• Điểm danh hoặc báo có mặt. Với một số công ty, sẽ có hệ thống quẹt thẻ chấm công hoặc báo cáo trực tiếp cho tổ trưởng chuyền.

• Nghe phổ biến nội dung công việc trong ngày. Tổ trưởng sẽ nói hôm nay làm mặt hàng gì, số lượng cần hoàn thiện, công đoạn nào cần gấp.

• Kiểm tra an toàn máy móc. Ví dụ: máy may có hoạt động bình thường không, kim còn tốt không, bàn đạp ổn định chưa, đèn chiếu đã bật đủ chưa.

• Chuẩn bị nguyên liệu. Vải, phụ kiện (khuy, khóa kéo, chun…), chỉ và rập được phát theo đúng mã đơn hàng.

Không khí đầu ca thường rất nghiêm túc, nhưng không nặng nề. Mọi người đều hiểu rằng, nếu chuẩn bị kỹ ngay từ đầu thì đến giữa ca công việc sẽ chạy rất mượt, ít lỗi.

3. Vào guồng sản xuất: may, ráp, kiểm tra, chỉnh sửa

Khi ca bắt đầu chính thức, mỗi người sẽ vào đúng vị trí đã phân công trong chuyền.

Tùy vào công việc cụ thể, lao động Việt Nam trong xưởng may Nhật Bản có thể đảm nhiệm một trong các nhiệm vụ sau:

1. May chi tiết
   Bạn chịu trách nhiệm may một công đoạn cố định, ví dụ: may ống tay áo, may cổ áo, may gấu quần, may đường sườn. Mỗi công nhân có nhiệm vụ riêng, nhờ vậy sản phẩm được hoàn thiện theo từng bước nối tiếp nhau. Ưu điểm của cách làm này là bạn có thể nhanh chóng thành thạo động tác, đạt độ chính xác cao.

2. Lắp ráp sản phẩm hoàn chỉnh
   Ở công đoạn này, bạn sẽ kết nối các bộ phận lại thành một chiếc áo/quần hoàn chỉnh. Công đoạn này đòi hỏi hiểu cấu trúc sản phẩm và phải cẩn thận để không lắp sai chiều hoặc may nhầm mặt vải.

3. Kiểm tra chất lượng (kiểm phẩm)
   Người làm kiểm phẩm sẽ quan sát từng sản phẩm đã may xong: đường chỉ có đều không, có chỉ thừa không, khuy áo có ngay vị trí không, màu chỉ có đúng theo yêu cầu không. Vai trò này cực kỳ quan trọng trong xưởng may Nhật Bản vì khách hàng Nhật coi trọng chất lượng hơn số lượng.

4. Sửa lỗi nhỏ
   Trong trường hợp phát hiện lỗi nhẹ (lụi chỉ, lệch đường may), thường sẽ có người phụ trách xử lý tại chỗ thay vì để sản phẩm bị loại. Nhờ đó, hạn chế lãng phí.

Trong giai đoạn này, yếu tố quan trọng nhất là nhịp. Xưởng Nhật thường không quát tháo ầm ĩ. Mọi người làm đều tay, đúng tốc độ, đúng thao tác. Văn hóa làm việc là “ổn định, sạch sẽ, chính xác”.

Điểm đáng chú ý: dù tiếng Nhật của bạn chưa tốt, bạn vẫn có thể làm việc hiệu quả nhờ quan sát và lặp lại thao tác chuẩn. Tuy nhiên, biết những câu giao tiếp cơ bản như “Cái này làm vậy đúng không ạ?” (「このやり方で合っていますか？」) sẽ giúp bạn ghi điểm rất nhanh.

4. Nghỉ giữa giờ và nghỉ trưa: hồi sức để giữ năng suất

Trong xưởng may Nhật Bản, nghỉ giữa giờ không phải là “xa xỉ”, mà là một phần bắt buộc để bảo đảm sức khỏe.

Lịch thường như sau:

• Nghỉ ngắn giữa buổi sáng (5–10 phút): đứng dậy, duỗi tay, xoay cổ tay, thư giãn mắt.

• Nghỉ trưa: khoảng 45–60 phút.

Giờ nghỉ trưa rất quan trọng vì:

• Đây là lúc mọi người ăn cơm hộp (bento), cơm tự nấu, hoặc cơm căng tin.

• Đây cũng là lúc các bạn Việt trò chuyện với nhau, chia sẻ kinh nghiệm, hỏi nhau các từ mới tiếng Nhật liên quan đến sản phẩm.

• Cơ thể được “reset”. Ngồi một chỗ liên tục nhiều giờ có thể gây mỏi vai, mỏi lưng. Nghỉ đúng cách giúp bạn làm tiếp buổi chiều mà không bị quá tải.

Một lưu ý nhỏ: người Nhật đánh giá rất cao sự gọn gàng. Sau khi ăn, ai dùng chỗ nào thì tự dọn chỗ đó sạch sẽ. Việc giữ vệ sinh khu vực nghỉ là một phần thể hiện ý thức tập thể trong văn hóa công việc Nhật.

5. Buổi chiều: hoàn thiện sản phẩm và đóng gói

Buổi chiều trong một xưởng may Nhật Bản thường tập trung vào hoàn thiện sản phẩm để kịp số lượng trong ngày. Đây là giai đoạn cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa các vị trí.

Các bước điển hình trong nửa cuối ngày làm việc:

• Hoàn thiện đường may cuối cùng, đóng nhãn hoặc may nhãn hướng dẫn giặt.

• Là lượt, cắt chỉ thừa, làm sạch sản phẩm.

• Gấp sản phẩm theo đúng yêu cầu (ví dụ gấp áo theo form cố định để bỏ vào túi nilon).

• Dán tem, dán mã, chuẩn bị cho khâu xuất kho.

Ở phần này, tính chính xác cực quan trọng. Một sản phẩm gấp lệch, nhãn dán sai vị trí, hay gắn nhầm size có thể khiến cả lô hàng bị trả lại. Vì vậy, người làm khâu cuối thường phải rất cẩn thận, mắt quan sát tốt và kiên nhẫn.

Đây cũng là thời điểm mà những người có kinh nghiệm hơn sẽ đi kiểm tra lại một vòng, đảm bảo không còn lỗi lớn nào trước khi đóng gói.

6. Kết thúc ngày làm việc: vệ sinh khu vực và báo cáo

Khi gần hết ca, mọi người không “đứng dậy đi ngay”. Tại nhiều xưởng may của Nhật Bản, phần kết thúc ngày làm việc cũng có quy trình rõ ràng:

• Tự vệ sinh khu vực làm việc của mình: lau máy, gom chỉ thừa, xếp gọn dụng cụ, trả nguyên liệu còn dư về đúng vị trí.

• Sắp xếp sản phẩm dở dang cho ngày hôm sau để không bị nhầm lẫn.

• Báo cáo số lượng sản phẩm hoàn thành trong ngày cho tổ trưởng hoặc quản lý chuyền.

• Trao đổi ngắn nếu có điểm cần rút kinh nghiệm kỹ thuật. Cách trao đổi thường đi thẳng vào vấn đề, nhẹ nhàng, không làm lớn chuyện.

Đây là điểm gây ấn tượng với rất nhiều lao động Việt Nam: người Nhật coi “dọn dẹp cuối ca” là một phần công việc chính thức. Giữ nơi làm việc sạch sẽ, rõ ràng, an toàn là tiêu chuẩn chuyên nghiệp, không phải chuyện phụ.

Sau các bước đó, mọi người chào nhau bằng câu “お疲れ様でした” (tạm dịch: “Hôm nay mọi người đã vất vả rồi”), rồi ra về.

7. Người mới có theo kịp được không?

Câu trả lời là: có, nếu bạn giữ ba thói quen quan trọng.

Thứ nhất, đúng giờ.
Trong xưởng may Nhật Bản, giờ giấc là tôn trọng lẫn nhau. Đúng giờ nghĩa là bạn đáng tin cậy. Người Nhật luôn nhớ ai là người có thể tin cậy.

Thứ hai, kiên nhẫn và chịu khó học thao tác chuẩn.
Ngành may mặc không yêu cầu thể lực nặng như xây dựng, nhưng đòi hỏi sự lặp lại chính xác. Nếu bạn làm đúng một quy trình mỗi ngày, tốc độ của bạn sẽ tăng tự nhiên, không cần cố gắng quá sức.

Thứ ba, thái độ hợp tác.
Không tranh cãi ồn ào, không bỏ ngang dây chuyền, sẵn sàng hỏi khi chưa hiểu thay vì làm sai. Người Nhật đánh giá cao những người biết lắng nghe hướng dẫn và muốn làm cho đúng ngay từ đầu.

Những bạn Việt Nam giữ được ba thói quen này thường được tin tưởng chỉ sau vài tháng. Khi đã được tin tưởng, bạn có thể được giao việc khó hơn, lương cao hơn, hoặc ở lại dài hơn theo diện kỹ năng đặc định.

8. Giá trị lớn nhất sau một ngày làm việc trong xưởng may Nhật Bản

Nếu nhìn từ bên ngoài, công việc trong xưởng may Nhật có vẻ lặp lại. Nhưng nếu nhìn sâu hơn, đây là môi trường rèn con người rất mạnh:

• Bạn học được tính kỷ luật Nhật Bản: làm đúng giờ, đúng quy trình.

• Bạn học được chuẩn chất lượng Nhật Bản: sản phẩm phải chỉn chu từ đường kim mũi chỉ.

• Bạn học được cách tôn trọng tập thể: mỗi người trong dây chuyền đều quan trọng.

• Bạn học được kỹ năng nghề thực tế chứ không chỉ lý thuyết: cắt, ráp, kiểm phẩm, hoàn thiện.

• Bạn có cơ hội tích lũy tay nghề để sau này xin visa lưu trú dài hạn hơn, hoặc trở về Việt Nam với kinh nghiệm rõ ràng.

Nói cách khác, một ngày làm việc trong xưởng may Nhật Bản không chỉ tạo ra sản phẩm. Nó cũng tạo ra một “phiên bản mới” của chính bạn: kiên nhẫn hơn, chuyên nghiệp hơn và tự tin hơn.

9. Kết luận

Quy trình một ngày làm việc trong xưởng may Nhật Bản của lao động Việt Nam diễn ra rất rõ ràng: điểm danh, chuẩn bị, may và kiểm tra, nghỉ đúng giờ, hoàn thiện sản phẩm, dọn dẹp và báo cáo. Mọi thứ được sắp xếp theo tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản: gọn gàng, chính xác, có kỷ luật nhưng không hỗn loạn.

Đối với nhiều lao động Việt, đây không chỉ là một công việc kiếm thu nhập ổn định mà còn là cơ hội học nghề nghiêm túc, trau dồi kỹ năng và xây dựng sự nghiệp lâu dài trong ngành may mặc tại Nhật Bản.

HamacoHR tự hào đồng hành cùng bạn trên hành trình đó: chuẩn bị hồ sơ, định hướng công việc, hỗ trợ hòa nhập môi trường làm việc Nhật và giúp bạn phát triển tay nghề để tự tin bước lên những nấc thang tiếp theo.