1. Giới thiệu: Văn hóa ứng xử – “chìa khóa” thành công tại Nhật

Nhật Bản được biết đến là một trong những quốc gia có văn hóa làm việc nghiêm túc và tinh tế bậc nhất thế giới. Tại đây, tác phong, thái độ và cách ứng xử đôi khi quan trọng không kém trình độ chuyên môn.

Đối với lao động và du học sinh Việt Nam, việc hiểu rõ quy tắc ứng xử trong môi trường làm việc Nhật Bản không chỉ giúp bạn hòa nhập nhanh hơn mà còn tạo ấn tượng chuyên nghiệp, mở ra nhiều cơ hội phát triển lâu dài.

2. 6 quy tắc ứng xử cơ bản trong môi trường làm việc Nhật Bản

2.1. Đúng giờ tuyệt đối – Biểu tượng của sự tôn trọng

Người Nhật coi trọng thời gian như danh dự. Việc đến muộn, dù chỉ 5 phút, cũng bị xem là thiếu tôn trọng đồng nghiệp và tổ chức.

👉 Lời khuyên:

• Luôn đến nơi làm việc sớm ít nhất 10 phút.

• Nếu có lý do bất khả kháng, hãy báo trước và xin lỗi ngay khi đến.

Tính đúng giờ thể hiện tinh thần kỷ luật – giá trị cốt lõi trong mọi doanh nghiệp Nhật.

2.2. Cúi chào và sử dụng kính ngữ (Keigo)

Cúi chào là một nghi thức bắt buộc trong giao tiếp hằng ngày, thể hiện sự tôn trọng và khiêm nhường.

• Cúi nhẹ (15°): khi gặp hoặc chào tạm biệt đồng nghiệp.

• Cúi sâu (30–45°): khi chào cấp trên, khách hàng, hoặc xin lỗi.

Bên cạnh đó, người Nhật sử dụng kính ngữ (Keigo) để thể hiện thái độ lịch sự trong giao tiếp. Du học sinh và lao động Việt nên học các câu cơ bản như:

• おはようございます (Ohayou gozaimasu) – Chào buổi sáng.

• お疲れ様です (Otsukaresama desu) – Cảm ơn vì đã làm việc vất vả.

2.3. Giữ im lặng và tập trung trong công việc

Người Nhật tin rằng “nói ít, làm nhiều” là biểu hiện của sự chuyên nghiệp. Trong giờ làm, hầu như không có tiếng ồn, cười nói lớn hoặc sử dụng điện thoại.

👉 Mẹo nhỏ:

• Chỉ nói khi thật sự cần thiết, tập trung vào nhiệm vụ.

• Luôn giữ không gian làm việc gọn gàng, tránh gây ảnh hưởng đến người khác.

Điều này thể hiện ý thức tập thể và tinh thần trách nhiệm cao – hai phẩm chất được đánh giá rất cao trong doanh nghiệp Nhật.

2.4. Tôn trọng cấp bậc và quy trình

Cấu trúc tổ chức của các công ty Nhật rất rõ ràng. Việc tuân thủ quy trình, tôn trọng cấp trên (senpai) và đồng nghiệp (kohai) là nguyên tắc không thể thiếu.

Nếu cần trao đổi, người Nhật thường không bỏ qua cấp trung gian. Họ tin rằng mọi thông tin cần đi đúng “kênh” để đảm bảo tính thống nhất.

👉 Lời khuyên:

• Khi có ý kiến, hãy trình bày với người quản lý trực tiếp.

• Luôn thể hiện thái độ lắng nghe, không cắt ngang hay phản bác gay gắt.

2.5. Giữ gìn hình ảnh và không gian làm việc

Sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp là nguyên tắc bất di bất dịch của người Nhật. Họ tin rằng “môi trường sạch tạo nên tâm trí sáng”.

• Sắp xếp bàn làm việc khoa học.

• Không ăn uống, bừa bãi trong khu vực chung.

• Dọn dẹp chỗ làm sau mỗi ca làm việc.

Điều này không chỉ là quy tắc mà còn là thói quen văn hóa – một biểu hiện của sự tôn trọng đồng nghiệp và môi trường làm việc.

2.6. Giữ thái độ khiêm tốn và tinh thần cầu thị

Người Nhật đánh giá cao những ai khiêm nhường, biết lắng nghe và cầu tiến.

• Khi được khen: hãy nói “ありがとうございます” (Arigatou gozaimasu) thay vì tỏ ra tự mãn.

• Khi mắc lỗi: chủ động nhận trách nhiệm và xin lỗi chân thành.

Thái độ này giúp người Việt tạo được ấn tượng tốt, được tin tưởng và trao cơ hội phát triển.

3. Những lỗi ứng xử phổ biến của người Việt và cách khắc phục

4. Bài học văn hóa: Ứng xử đúng – Cánh cửa hội nhập

Học cách ứng xử đúng trong môi trường làm việc Nhật không chỉ là tuân thủ quy định, mà còn là thấu hiểu giá trị văn hóa sâu sắc của quốc gia này:

• Sự tôn trọng – nền tảng của mọi mối quan hệ.

• Tinh thần tập thể – sức mạnh gắn kết xã hội.

• Kỷ luật và cầu tiến – động lực phát triển cá nhân.

Đó cũng là những phẩm chất giúp lao động và du học sinh Việt Nam vượt qua rào cản văn hóa, chứng minh năng lực và được đánh giá cao trong mắt đối tác Nhật Bản.

5. Kết luận

Làm việc tại Nhật Bản không chỉ là cơ hội nghề nghiệp, mà còn là hành trình học hỏi về văn hóa, con người và cách làm việc chuyên nghiệp.
Tuân thủ các quy tắc ứng xử cơ bản sẽ giúp người Việt không chỉ hòa nhập nhanh, mà còn xây dựng hình ảnh tích cực và uy tín lâu dài.

HamacoHR luôn đồng hành cùng bạn – từ chuẩn bị hồ sơ, đào tạo kỹ năng mềm, đến hỗ trợ thích nghi văn hóa – giúp bạn tự tin làm việc, học tập và phát triển tại Nhật Bản.